Czym właściwie są witaminy?

Opublikowano: 7 grudnia 2021 3 minuty czytania

Każda mama słyszy zewsząd o najróżniejszych witaminach, ale… czym one tak naprawdę są? Najprościej mówiąc – witaminy to związki chemiczne niezbędne dla prawidłowego funkcjonowania naszego organizmu. Ze względu na to, że nasz organizm nie jest w stanie sam ich wytwarzać, musimy przyjmować je z pożywieniem. W procesie produkcji czerwonych krwinek konieczny jest udział kwasu foliowego (B9) i witaminy B12, ale też B6 i A. Konsekwencją niedoboru tych witamin może być niedokrwistość, czyli potocznie mówiąc – anemia.

 

Niedokrwistość (anemia) a witaminy krwiotwórcze

Do prawidłowej produkcji krwinek czerwonych niezbędne są przede wszystkim składniki budulcowe.     Jeżeli zabraknie któregokolwiek składnika niezbędnego w procesie produkcji krwinek czerwonych – powstaje niedokrwistość. Witaminy krwiotwórcze zwiększają efektywność stosowanych preparatów żelaza, co potwierdza w swoich rekomendacjach Polskie Towarzystwo Neonatologiczne.

Kluczowe witaminy krwiotwórcze to – B12, B9 (kwas foliowy) oraz B6.

Warto wiedzieć, że aby organizm mógł przyswoić kwas foliowy, musi on najpierw ulec przekształceniu do postaci zwanej aktywnym folianem, opisywanym także skrótem 5-MTHF. Proces ten przebiega w ludzkim organizmie pod wpływem odpowiedniego enzymu. Z powodu genetycznych uwarunkowań, część osób ma enzym, który nie potrafi skutecznie przekształcić kwasu foliowego do 5-MTHF. Co ważne – badania populacyjne dowodzą, że aż około połowy kobiet w Polsce ma zaburzoną aktywność enzymu przekształcającego kwas foliowy do formy aktywnej.1 Taka statystyka potwierdza tylko zasadność stosowania aktywnego folianu (5-MTHF), zamiast nieprzetworzonego kwasu foliowego.

 

Zalecane dawki witamin krwiotwórczych dla niemowląt przedwcześnie urodzonych

Europejskie Towarzystwo Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci (ESPGHAN)2 oraz Polskie Towarzystwo Neonatologiczne3 określają dawki poszczególnych składników, które powinny być stosowane w żywieniu niemowląt przedwcześnie urodzonych. Dawki te podawane są w przeliczeniu na 1 kg masy ciała.

Są to następujące dawki:

  • Kwas foliowy (B9) – 35-100 µg/ kg masy ciała /dobę;
  • Witamina B12 – 0,1-0,77 µg/ kg masy ciała /dobę.
  • Witamina B6 – 45-300 µg/kg masy ciała /dobę

Instytut żywności i Żywienia rekomenduje dzienne spożycie poszczególnych witamin krwiotwórczych dla dzieci i młodzieży.4 Normy żywienia dla populacji polskiej uzależnione są od wieku.

 

Piśmiennictwo


1. Seremak-Mrozikiewicz A et al. Archives of Perinatal Medicine 2013; 19:12-18.
2. Agostoni C et al. J Pediatr Gastroenterol Nutr. 2010;50(1):85-91.
3. Standardy Opieki nad Noworodkiem w Polsce, Polskie Towarzystwo Neonatologiczne, Wydanie IV (2021) zaktualizowane i uzupełnione
4. Jarosz M et al. Normy żywienia dla populacji Polski i ich zastosowanie. Instytut Zdrowia Publicznego – Państwowy Zakład Higieny, 2020

Zobacz również

Rola żelaza w rozwoju mózgu u dzieci

Mózg to centrum dowodzenia całego organizmu. Zbudowany przede wszystkim z wody, tłuszczów i białek niewątpliwie stanowi najważniejszy elementu układu nerwowego. Warto wiedzieć, że jest jedną z pierwszych struktur, jakie tworzą się w czasie życia płodowego. Na […]

Żelazo a zdrowy sen dzieci

Żelazo jest jednym z kluczowych składników mineralnych. Jego odpowiednia podaż i biodostępność w organizmie jest niezbędna do codziennego funkcjonowania niemowląt. Wśród podstawowych funkcji żelaza wymienia się budowę elementów morfotycznych krwi, odpowiadających za transport tlenu do komórek. Jednakże żelazo […]

Rola witaminy B12 w niedokrwistości z niedoboru żelaza

Żelazo to bardzo ważny dla prawidłowego funkcjonowania organizmu pierwiastek. Jest niezbędne w procesie powstawania erytrocytów, czyli czerwonych krwinek. Stanowi bowiem składnik budulcowy hemoglobiny – białka, które je wypełnia i bierze udział w transporcie tlenu do komórek1. […]

Żelazo dla zdrowych nastolatków – kluczowa rola w życiu młodych ludzi

Okres dojrzewania to czas, kiedy młody organizm jest poddany szczególnej próbie. Intensywny wzrost i rozwój, w tym samopoczucie nastolatków są w dużej mierze uzależnione od diety, jaką spożywają. Właściwe spożycie żelaza odgrywa kluczową rolę w utrzymaniu […]

Od czego zależy zapotrzebowanie na żelazo?

Codzienne straty żelaza wynoszą około 1 mg (na skutek wydalania wraz z moczem, złuszczonym naskórkiem, nabłonkiem jelitowym czy z potem itd.)1. W sytuacji, kiedy straty żelaza przekraczają wchłanianie z pożywienia, zapasy tego mikroelementu ulegają wyczerpaniu, a w […]

Żelazo – co może utrudniać jego wchłanianie?

Jednym z częściej występujących deficytów pokarmowych jest niedobór żelaza. Przyczynia się do tego między innymi fakt, że przyswajalność tego pierwiastka jest uzależniona od wielu czynników. W rezultacie nawet jeśli skomponowany przez nas posiłek zawierał istotną porcję żelaza, […]

Newsletter