Skóra małych dzieci. Dlaczego jest tak wrażliwa?

Opublikowano: 29 lipca 2022 3 minuty czytania

Skóra spełnia ważną, ochronną funkcję. Dla jej zachowania ważne jest łagodne oczyszczanie oraz nawilżanie. Jednocześnie trzeba ją chronić przed otarciami i innymi rodzajami uszkodzeń. Swoista budowa skóry małych dzieci wymusza szczególnie troskliwe postępowanie. Dotyczy to także wyboru stosowanych plastrów do opatrywania ran czy zadrapań i ich nieinwazyjnego usuwania. Dlaczego jest to tak ważne i na co powinnaś zwrócić szczególną uwagę?

 

Skóra dzieci i jej odmienne cechy

Zacznijmy od narodzin. Tu warto zwrócić uwagę na skórę wcześniaka, która wykazuje szczególną podatność na urazy mechaniczne. Ma to związek nie tylko z cienką warstwą rogową naskórka, ale też ze zmniejszoną liczbą struktur białkowych wiążących naskórek ze skórą właściwą. Przekłada się to bowiem na dużą wrażliwość na urazy mechaniczne związane
z rozciąganiem, tarciem oraz działaniem sił lepkości1. Bardzo problematycznym miejscem mogą być obszary naskórka po usunięciu przylepca. Tu bowiem następuje złuszczenie warstwy rogowej naskórka, przekraczające nawet 70%1. Skóra noworodka również wykazuje wiele odrębnych cech wpływających na słabsze jej funkcjonowanie jako bariery ochronnej. Charakteryzuje się większą utratą wody z naskórka i jednoczesnym zwiększonym wchłanianiem niektórych substancji2,3. To ostatnie jest szczególnie ważne, bo rodzice często nie zdają sobie sprawy, że środki stosowane miejscowo mogą u małego dziecka wywołać efekt ogólnoustrojowy, a niekiedy wręcz toksyczny. Warto więc zawsze zwracać uwagę na skład stosowanych preparatów (np. obecność alkoholu). Skóra niemowląt i dzieci powyżej 1 roku życia jest już bardziej dojrzała, ale jej pielęgnacja również cechuje się pewną specyfiką. Wymaga delikatnych, bezzapachowych środków oczyszczających oraz mydła o pH możliwie zbliżonym do fizjologicznego odczynu skóry.

 

Dzieci z atopowym zapaleniem skóry

Szczególną grupę dzieci stanowią dzieci z atopowym zapaleniem skóry (AZS). U ponad połowy (60%) objawy pojawiają się w pierwszym roku życia, natomiast u 70–85% do piątego roku życia4. Temu pospolitemu, przewlekłemu schorzeniu towarzyszy nasilona suchość
i skłonność do podrażnień. Rzutuje to oczywiście na odbieranie przez dziecko bodźców bólowych. Skóra jest wtedy bardziej napięta, a dziecku dokucza świąd i nacieki zapalne.
W przebiegu AZS częściej odnotowuje się też nadkażenia bakteryjne. Z uwagi na te „defekty” bariery naskórkowej warto zwrócić szczególną uwagę, aby skórę dziecka z AZS traktować wyjątkowo delikatnie.

 

Plastry i ich bezbolesne usuwanie

To pozornie błahy temat. Okazuje się jednak, że w przypadku dzieci, z wyżej opisanych przyczyn, ma ogromne znaczenie. Zwróć więc uwagę na wybór plastrów do opatrywania ran lub otarć u dzieci. Powinny być delikatne, hipoalergiczne, z mikroperforacją pozwalającą skórze oddychać. Nigdy nie usuwaj u dzieci mocno przylegających plastrów agresywnie.
W ten sposób możesz narazić dziecko nie tylko na ból, ale też na podrażnienie, przypadkowe naruszenie gojącej się skóry i ponowne otwarcie rany. Co wobec tego zrobić? Warto w  tym celu zastosować specjalny spray. Wybierz ten, który nie zawiera alkoholu, nie przenika przez naskórek, nie powoduje alergii i podrażnień skóry. Istotne także, aby był łatwy w użyciu, mógł być aplikowany pod dowolnym kątem i umożliwiał łagodne odklejenie różnych rodzajów plastrów (włókninowych, wodoodpornych czy kinesiotapingu). Okazuje się, że te ostatnie są coraz częściej stosowane u dzieci, między innymi, w ramach uzupełnienia terapii logopedycznej5. Aplikacja tego typu plastrów może mieć na celu wzmocnienie mięśni w obszarze ustno-twarzowym oraz przywrócenie prawidłowych czynności motorycznych (takich jak np. oddychanie nosem). Plastry kinezjologiczne bywają niestety dość kłopotliwe do usunięcia i w tym przypadku szczególnie warto sięgnąć po specjalny preparat, który to ułatwi.

 

Podsumowanie

Skóra małych dzieci wykazuje anatomiczną i funkcjonalną niedojrzałość. Łatwo ulega otarciom i podrażnieniom. Ważne jest więc nie tylko wzmacnianie bariery naskórkowej przez miejscowe stosowanie środków o działaniu nawilżającym i natłuszczającym, ale też przeciwdziałanie wszelkim uszkodzeniom. W tym kontekście starannie wybieraj plastry do opatrywania ran u dzieci i unikaj agresywnego ich usuwania.

 

Autor: redakcja serwisu

 

Piśmiennictwo


  1. Szczapa J. Specjalne uwarunkowania pielęgnacji skóry u wcześniaków. Postępy Neonatologii, 2018, 24(2): 97-102.
  2. Sybilski AJ. Skóra – najważniejszy narząd naszego ciała. Dbajmy o nią! Pediatr Med Rodz, 2012, 8(4): 375-379.
  3. Kmieć ML, Urysiak‑Czubatka I, Broniarczyk‑Dyła G. Pielęgnacja skóry dzieci. Post Dermatol Alergol, 2010, 27: 40‑44.
  4. Woldan-Tambor A, Zawilska JB. Atopowe zapalenie skóry (AZS) – problem XXI wieku. Terapia i leki, 2009, 65(11): 804-811.
  5. Mosiejczuk H, Lubińska A, Ptak M, Szylińska A, Kemicer-Chmielewska E, Laszczyńska E, Rotter I. Kinesiotaping jako interdyscyplinarna metoda terapeutyczna. Pomeranian Journal of Life Sciences, 2016, 62(1): 60–66.

 

CHIESI/MST/ALL/01/07/2022_1

Zobacz również

Rola żelaza w rozwoju mózgu u dzieci

Mózg to centrum dowodzenia całego organizmu. Zbudowany przede wszystkim z wody, tłuszczów i białek niewątpliwie stanowi najważniejszy elementu układu nerwowego. Warto wiedzieć, że jest jedną z pierwszych struktur, jakie tworzą się w czasie życia płodowego. Na […]

Żelazo a zdrowy sen dzieci

Żelazo jest jednym z kluczowych składników mineralnych. Jego odpowiednia podaż i biodostępność w organizmie jest niezbędna do codziennego funkcjonowania niemowląt. Wśród podstawowych funkcji żelaza wymienia się budowę elementów morfotycznych krwi, odpowiadających za transport tlenu do komórek. Jednakże żelazo […]

Infekcje rotawirusowe u dzieci

Infekcja rotawirusowa jest jedną z najczęstszych przyczyn ostrych biegunek zakaźnych u dzieci. Choroba powodowana jest przez rotawirusy, które uszkadzają nabłonek kosmków jelitowych, wywołując stan zapalny żołądka i jelit.2,3 Każde dziecko przechodzi taką infekcję przynajmniej raz, ale […]

Odporność dziecka uczęszczającego do żłobka – jak ją wspomóc?

Układ immunologiczny ma za zadanie chronić organizm dziecka przed czynnikami zewnętrznymi. Mechanizmy odpornościowe, a co za tym idzie funkcje obronne, dojrzewają wraz z wiekiem dziecka. Nieustannie narażane są też na rozmaite wyzwania, jak kontakt z patogenami.  Niewątpliwie dzieje się to w czasie, […]

Rola witaminy B12 w niedokrwistości z niedoboru żelaza

Żelazo to bardzo ważny dla prawidłowego funkcjonowania organizmu pierwiastek. Jest niezbędne w procesie powstawania erytrocytów, czyli czerwonych krwinek. Stanowi bowiem składnik budulcowy hemoglobiny – białka, które je wypełnia i bierze udział w transporcie tlenu do komórek1. […]

Powrót do przedszkola – dlaczego warto stosować Lacticaseibacillus rhamnosus GG (dawniej Lactobacillus rhamnosus GG)?

Powrót do przedszkola to trudny czas zarówno dla dziecka, jak i rodzica. Jednym z częstych problemów, które pojawiają się w początkowym etapie,  są częste i nawracające infekcje. Wynikają one, między innymi, z zetknięcia się z dużą liczbą rozmaitych patogenów. Dlaczego warto […]

Newsletter