Dlaczego warto wybierać mikroenkapsulowane probiotyki?

Probiotyki, pojedyncze szczepy lub ich kombinacje, cieszą się niesłabnącym powodzeniem. Nic dziwnego – wciąż przybywa dowodów naukowych rozszerzających ich rolę dla naszego zdrowia. W gąszczu preparatów wcale nie jest łatwo wybrać dobry probiotyk. Większość z nas jest świadoma, że cena i wielkość opakowania nie powinny być kluczowymi czynnikami w podejmowaniu decyzji o zakupie. Na co wobec tego warto zwrócić uwagę?

Probiotyk a przechowywanie

Na rynku aptecznym dostępnych jest wiele preparatów probiotycznych.  Zawierają one głównie Lactobacillus i Bifidobacterium z grupy bakterii kwasu mlekowego. Warto znać też pojęcia: prebiotyk i synbiotyk. Tymi pierwszymi określane są substraty wykorzystywane przez drobnoustroje jako pożywka. Synbiotyki to z kolei połączenie prebiotyków i probiotyków. Właściwości probiotyku są nie tylko związane z konkretnym szczepem, ale także z przyjmowaną jego porcją. Co prawda optymalne dawkowanie nie zostało do tej pory jednoznacznie ustalone, jednak na podstawie dostępnych wyników wysunięto wniosek, że minimalna dzienna dawka preparatu powinna wynosić 106–109 jednostek tworzących kolonię (CFU, od ang. colony forming units)¹. Wybierając preparat zwróć więc uwagę, aby miał on dokładnie wyszczególnioną zawartość dobroczynnych bakterii w przeliczeniu na jedną kapsułkę lub kroplę. Niestety wartości te mogą zmieniać się w czasie. To, że jedna kapsułka danego probiotyku zawiera na początku np. miliard żywych komórek bakterii, nie oznacza, że wartość ta pozostanie stała przez cały okres jego przechowywania. Jak to możliwe? Otóż okazuje się, że mają na to wpływ wahania temperatury, wilgotność i inne czynniki środowiskowe.

Probiotyk i jego transport przez przewód pokarmowy

Aby probiotyk spełnił swoją funkcję musi przetrwać w niezmienionym stanie nie tylko proces dystrybucji i przechowywania. Musi też dotrzeć do swojego docelowego miejsca działania. Nie jest to, wbrew pozorom, łatwe zadanie. Nasz organizm jest bowiem wyposażony w wiele barier ochronnych przed chorobotwórczymi drobnoustrojami. Niestety mogą one niekorzystnie oddziaływać również na te pożyteczne bakterie, przyjmowane pod postacią probiotyków. Mowa tu o soku żołądkowym, żółci i enzymach trawiennych. Według niektórych źródeł mogą one prowadzić nawet do 10-krotnej redukcji liczby bakterii probiotycznych, zanim te dotrą do jelita cienkiego². W przypadku probiotyków doustnych ważny jest więc nie tylko skład, ale i wybór bakterii opornych na działanie soku żołądkowego i żółci, aby mogły przetrwać pasaż przez przewód pokarmowy^2,3.

Czym jest mikroenkapsulacja?

Jedną z technologii ochrony szczepów probiotycznych przed działaniem czynników środowiskowych, a jednocześnie zapewniających udany transfer szczepów bakteryjnych do jelit, jest mikroenkapsulacja. Proces ten odbywa się przy użyciu specjalistycznych urządzeń, w ściśle kontrolowanych warunkach. Przebiega w kilku następujących po sobie etapach.
W rezultacie szczepy bakterii są „zamykane” w lipidowych „otoczkach”. To znacząco wydłuża trwałość bakterii probiotycznych w niekorzystnych warunkach i przekłada się na kilkukrotnie większą kolonizację bakterii probiotycznych w świetle jelit w porównaniu do bakterii bez tej specjalnej otoczki^4,5.

Czy z zalet tej technologii mogą skorzystać jedynie dorośli?

Nawet w przypadku małych dzieci warto zwrócić uwagę na mikroenkapsulowane wersje probiotyków. Jeśli wybrany preparat ma postać kapsułek, należy ją po prostu otworzyć, wysypać jej zawartość (czyli mikroenkapsulowane, probiotyczne bakterie) na łyżeczkę, a następnie rozpuścić w niewielkiej ilości płynu. Wbrew powszechnemu przekonaniu rodziców w tym przypadku to nie kapsułka, którą widzimy w blistrze, gwarantuje bakteriom probiotycznym unikalną ochronę, ale ich niewidzialne gołym okiem „otoczki”. Krople, jako forma wygodniejsza dla najmłodszych dzieci,  również mogą zawierać mikroenkapsulowane szczepy bakterii probiotycznych, które są wtedy zawieszone w płynnym nośniku.

Podsumowanie

Wybierając probiotyk warto zwrócić uwagę nie tylko na szczep (powinien być na opakowaniu precyzyjnie opisany) i ilość dobroczynnych bakterii, ale także fakt czy bakterie zostały poddane mikroenkapsulacji. Jest to bardzo cenna technologia, zapewniająca ochronę szczepów probiotycznych przed działaniem czynników środowiskowych (stała liczba drobnoustrojów nawet pod koniec okresu ważności produktu) i ich udany transfer do jelit.  Pamiętaj również, aby w probiotyki zaopatrywać się w sprawdzonych miejscach. Nie kupuj probiotyków z wątpliwych źródeł. Mogą wtedy przynieść więcej szkody niż pożytku.

Autor: redakcja serwisu

Piśmiennictwo

1. Czerwionka-Szaflarska M, Romańczuk B. Probiotyki w profilaktyce i leczeniu wybranych schorzeń przewodu pokarmowego u dzieci. Forum Medycyny Rodzinnej. 2010, 4(2), 135–140.
2. Muszyński J, Hudemowicz P, Gawlik M. Mikroenkapsulacja – innowacyjna technologia zwiększająca biodostępność probiotyków dojelitowych. Gazeta Farmaceutyczna. 2019, 3: 1-3.
3. Jach M, Łoś R, Maj M, Malm A. Probiotyki – aspekty funkcjonalne i technologiczne. Post Mikrobiol. 2013, 52(2): 161-170.
4. Kołodziej M, Łukasik J, Szajewska H. Microencapsulation of probiotics. Pediatria Polska – Polish Journal of Paediatrics. 2017, 92(5): 594-601.
5. Del Piano M i wsp. Evaluation of the Intestinal Colonization by Microencapsulated Probiotic Bateria in Comparison With the Same Uncoated Strains. J Clin Gastroenterol. 2010, 44: S42-S46.

CHIESI/MST/DIF/02/10/2022