Zacznijmy od początku – nie da się mówić o higienie uszu pomijając kwestię woskowiny. Jest ona w skrócie połączeniem wydzieliny gruczołów skórnych oraz złuszczonych komórek nabłonka, który wyściela przewód słuchowy. Ma ona za zadanie oczyszczać, chronić i nawilżać zewnętrzny przewód słuchowy, a ponieważ jest stale wytwarzana, musi też być z niego usuwana.
Przeważnie odbywa się to spontanicznie, przy pomocy ruchów żuchwy, ale zdarzają się wyjątki – wtedy warto pomóc sobie (lub naszym pociechom) w usunięciu zalegającej wydzieliny. Taka sytuacja jest częstym powodem konsultacji z lekarzem pierwszego kontaktu i dotyczyć może około 10% dzieci, 5% zdrowych dorosłych i nawet do 57% osób starszych przebywających w domach opieki.1
Błędy w usuwaniu woskowiny usznej
Produkcja woskowiny jest normalnym i ochronnym procesem dla przewodu słuchowego. Usunąć woskowinę należy dopiero wtedy, gdy powoduje niepożądane objawy (np. utrata słuchu, swędzenie, ból, szum w uszach). Wiele osób jednak robi to niepoprawnie – nigdy nie powinno się ingerować w ucho np. bawełnianymi patyczkami czy wacikami – może to uszkodzić przewód słuchowy lub zepchnąć zalegającą woskowinę jeszcze głębiej do ucha. Ponadto, zbyt częste i niewłaściwe czyszczenie ucha może prowadzić do nadmiernego wysuszenia i świądu przewodu słuchowego.
Jak zadbać o higienę uszu
Woskowina dba o odpowiednie nawilżenie przewodu słuchowego, a do tego ma naturalne właściwości antybakteryjne, które mogą pomóc chronić ucho przed infekcjami.2 Mimo to – zdarzają się sytuacje, w których osoba może potrzebować oczyścić uszy, jeśli wosk lub zanieczyszczenia nagromadziły się do tego stopnia, że powodują objawy, takie jak przytłumiony słuch.3 Istnieją bezpieczne i zalecane przez farmaceutów rozwiązania w postaci kropli lub sprayu do uszu, które można stosować, aby rozluźnić nagromadzoną woskowinę i ułatwić jej usunięcie.
Naturalne składniki najlepszym rozwiązaniem!
W przypadku higieny uszu warto zainteresować się specyfikami opartymi o naturalne składniki. Opiszemy kilka z nich:
Oliwa z oliwek pomaga w bezpieczny sposób oczyszczać uszy z zalegającej woskowiny, tworzy barierę chroniąca przed dostaniem się wody do wnętrza ucha, a także regeneruje naskórek przewodu słuchowego i łagodzi jego podrażnienia. Ma to szczególne znaczenie u osób, u których ucho narażone jest na wilgoć, np. często korzystających z basenu (tzw. „ucho pływaka”).
Zbawienne działanie mają wyciągi roślinne wykazujące aktywność przeciwdrobnoustrojową, a także mających działanie przeciwzapalne. Warto zwrócić uwagę na olejki z drzewa herbacianego, lebiodki pospolitej, rozmarynu, mięty pieprzowej, czy na przykład gorzknika kanadyjskiego – wszystkie te owoce matki natury działają przeciwbakteryjnie i przeciwgrzybiczo.
Z kolei alantoina – substancja naturalnie występująca w wielu roślinach, jak np. korzeń żywokostu czy łupiny owoców kasztanowca, ma działanie nawilżające, regenerujące, przeciwzapalne, kojące i ściągające. Przeciwzapalne działanie ma również kwas glicyretynowy, który w warunkach naturalnych występuje w korzeniu lukrecji.
Podsumowując – natura to nasz przyjaciel! Im ostrożniejsza i oparta o naturalne składniki higiena uszu, tym skuteczniejsza. Warto uzbroić się w cierpliwość i korzystać z zalecanych preparatów, unikając pokusy używania popularnych patyczków higienicznych. Uszy naszych dzieci będą nam wdzięczne!
Piśmiennictwo
1. Michaudet C et al. Am Fam Physician. 2018;98(8):525-529.
2. Chai TJ et al. Antimicrob Agents Chemother. 1980;18(4):638-641.
3. Schwartz SR et al. Otolaryngol Head Neck Surg. 2017 Sep;157(3):539
CHIESI/NKO/ALL/02/11/2021_7
